Rolnik odkrył groby rzymskiej rodziny. Najpierw zmarło dziecko, po nim rodzice
11 marca 2024, 10:06W grudniu ubiegłego roku rolnik ze wsi Nowa Warbowka w Bułgarii orał pole, gdy pług uderzył w duży kamień. Mężczyzna poszedł sprawdzić, co się stało i zobaczył dużą kamienną płytę, a pod nią kości. O znalezisku poinformowano policję. Z patrolem przyjechał archeolog, specjalista od prehistorii Nedko Elenski, który stwierdził, że rolnik znalazł rzymski grobowiec. Powiadomił więc specjalistę od historii starożytnej, Kalina Chakarova z Regionalnego Muzeum Historycznego w Wielkim Tyrnowie. Ten, po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń, rozpoczął wykopaliska.
Ludzie przybyli do Europy 1,4 miliona lat temu. Wędrowali ze wschodu na zachód
8 marca 2024, 11:55Kamienne narzędzia znalezione w najniższej warstwie stanowiska archeologicznego w pobliżu miasta Korolevo w zachodniej Ukrainie pochodzą sprzed 1,4 miliona lat, poinformował na łamach Nature międzynarodowy zespół naukowy, na którego czele stoi Roman Garba z Instytutu Fizyki Jądrowej i Instytutu Archeologii Czeskiej Akademii Nauk. Tym samym mamy do czynienia – jak twierdzą autorzy badań – z najstarszym w Europie miejscem zamieszkanym przez ludzi.
Niezwykły cmentarz w pobliżu Kijowa łączy Ruś Kijowską, Polskę i plemiona Bałtów
30 stycznia 2024, 11:12Na pochodzącym z X/XI wieku cmentarzu w pobliżu wsi Ostriv 80 km na południe od Kijowa nad rzeką Roś, archeolodzy odkryli pochówki kobiet z owijającymi szyję naszyjnikami z brązu. Najbliższe podobne naszyjniki znaleziono na północnym-wschodzie Polski we wsi Szurpiły w pobliżu granicy z Litwą. Na cmentarzu w Ostrivie znajduje się ponad 100 pochówków kobiet i mężczyzn. Dotychczas znaleziono tam broń, biżuterię, archeolodzy stwierdzili, że część zmarłych chowano w drewnianych trumnach, a u stóp niektórych z nich pozostawiono wiadra.
Tworzony od 90 lat Polski Słownik Biograficzny będzie miał drugą serię
29 stycznia 2024, 16:39Jeden z największych i najważniejszych projektów naukowych polskiej humanistyki, Polski Słownik Biograficzny (PSB), ukazuje się od 1935 roku. Pracują nad nim naukowcy z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Przez ostatnich 90 lat pracowało przy nim ponad 4000 specjalistów z kraju i zagranicy. Od 2022 roku tworzona jest lista haseł, które znajdą się w serii uzupełniającej słownika. Projekt zbliża się do końca, a na liście znajdzie się 30 tysięcy haseł.
Nasz mózg zmienia się, gdy jako dorośli uczymy się języka obcego
19 stycznia 2024, 06:44Gdy jako dorośli uczymy się obcego języka, w naszym mózgu zachodzą istotne zmiany w połączeniach pomiędzy kluczowymi regionami odpowiedzialnymi za komunikację słowną, dowiedli naukowcy z Instytutu Ludzkiego Poznania i Nauk o Mózgu. Uczeni zorganizowali intensywny kurs nauki języka niemieckiego dla arabskojęzycznych uchodźców z Syrii, a jego częścią były badania mózgów uczestników kursu za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI).
Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Instytut Fizyki PAN organizują konkurs dla uczniów
4 stycznia 2024, 09:51Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk zapraszają uczniów szkół ponadpodstawowych oraz uczniów VII i VIII klas szkół podstawowych do udziału w XIX edycji konkursu Fizyczne Ścieżki. To konkurs prac proponowanych przez uczniów. Uczestnicy sami określają temat swojej pracy i wybierają, w której kategorii chcą startować. Do wyboru są praca naukowa, pokaz zjawiska fizycznego oraz esej. Na prace konkursowe organizatorzy czekają do 31 stycznia 2024 roku.
Dlaczego prace kobiet są rzadziej cytowane? Zaskakujące wyniki analizy artykułów naukowych
2 stycznia 2024, 10:30Kobiety stanowią obecnie większość osób otrzymujących doktorat z nauk biologicznych. Jednak z przeprowadzonych przed 2 laty badań, których autorzy przeanalizowali 2 miliony prac naukowych wynika, że są one znacznie rzadziej cytowane w pracach publikowanych w prestiżowych pismach medycznych. Uczeni z Chin, Kanady i USA postanowili dowiedzieć się, dlaczego tak się dzieje
Polska Akademia Nauk prezentuje... Film o mało znanej podróży Marii Skłodowskiej-Curie do Włoch
13 grudnia 2023, 13:39Sto dwadzieścia lat temu Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Nagrodę współdzielili z Henrim Becquerelem. Dodatkowo na 2023 r. przypadła 125. rocznica odkrycia polonu i radu. Chcąc uczcić obie okazje, Polska Akademia Nauk zaprezentowała krótkometrażowy film dokumentalny. Reżyserem 25-minutowego obrazu pt. „Maria Skłodowska-Curie we Włoszech w poszukiwaniu radu” jest Paweł Cichoński
Chiński Wielki Mur korzysta z naturalnej biologicznej warstwy ochronnej
13 grudnia 2023, 10:46Wielki Mur Chiński, jeden z najbardziej znanych zabytków, niszczeje w wyniku erozji. Jednak nowe badania pokazują, że pewne jego fragmenty są bardziej odporne, niż inne. A to dzięki naturalnej warstwie ochronnej, zapewnianej przez mchy, porosty i cyjanobakterie, które mogły rozwijać się na odcinkach zbudowanych z ubijanej ziemi. Jak dowiadujemy się z artykułu opublikowanego na łamach Science Advances, to naturalne zabezpieczenie chroni mur przed zgubnym działaniem wiatru, wody oraz zmian temperatury.
Pandusia Danusia poprawi jakość życia dzieci z chorobą nowotworową
7 grudnia 2023, 15:57Dwie lekarki z Kliniki Onkologii i Hematologii Dziecięcej Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego (USDK) w Białymstoku opracowały pandusię Danusię - zabawkę edukacyjną, która pomaga oswoić chore onkologicznie dzieci z wkłuciem centralnym wykorzystywanym m.in. w chemioterapii. Dzięki zmniejszeniu lęku, który towarzyszy chorobie i zabiegom medycznym, można znacząco poprawić jakość życia małych pacjentów.
